می توانم رنگین کمان ببینم!

توضیح اولیه

لغات جدیدی که بچه ها باید یاد بگیرند:

شبکیه، نیلی، ارغوانی، بنفش، اصلی، فیروزه ای

اهداف

نتیجه این درس برای دانش آموزان این خواهد بود که آنها خواهند توانست رنگهای اصلی نور را تشخیص دهند. دانش آموزان درآمیختن نورها برای ایجاد رنگ های جدید را خواهند فهمید. سرانجام به این سوال پاسخ خواهند داد که " چرا آسمان آبی است؟ "

وسایل لازم

• سه پروژکتور اسلاید یا اوورهد که یکی از آنها حتما باید اوورهد باشد.
• سه فیلتر رنگی آبی، قرمز، زرد
• اشیاء مختلفی با رنگهای روشن
• قیچی، مداد شمعی و مداد که همه دانش آموزان باید داشته باشند.
• کارتهای سفید
• کاغذ انکسار
• کاغذ رنگی با رنگهای قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش
• یک لیوان آب، نصف قاشق چای خوری پودر کافی میت
• چراغ قوه
• نموداری از چشم انسان

روش تدریس

کارتی به شکل دایره با قطر 10سانتی متر به هر دانش آموز  بدهید. هر دایره را به هشت قسمت تقسیم کنید. کاغذهای رسم را به شکل کمان ببرید که رنگین کمان درست کنید. اولین حرف هر رنگ را بالای کمان بنویسید. مثلا ق برای قرمز یا ن برای نارنجی و .... سه پروژکتور باید طوری قرار بگیرد که هر سه اشعه نور روی پرده سفید بیفتد. یک فیلتر رنگی کنار هر یک از پروژکتورها قرار دارد. کاغذ انکسار باید به شکل مربع و به اندازه ای کوچک بریده شود که روی نور اوورهد قرار داده شود. پودر کافی میت را داخل آب بریزید اما هم نزنید. بگذارید ته لیوان ته نشین شود و آن را برای آزمایش بعدی کنار بگذارید. از نمودار چشم برای توضیح این مطالب استفاده کنید: نوری که وارد چشم شما می شود به شبکیه برخورد می کند، سلول های مخروطی چشم را تحریک می کند، سپس این پیام به مغزتان فرستاده می شود که این یک رنگ است.

فعالیت 1:

می توانید برای شروع، رنگین کمان را به دانش آموزان نشان دهید. می شود این کار را با روشی که قبلا توضیح دادیم با گذاشتن کاغذ انکسار روی اوورهد انجام داد. پروژکتور را خاموش کنید. از دانش آموزان بخواهید که بگویند چه رنگهایی می بینند. بعد از آنها بخواهید رنگهای مرتبط را روی تخته سیاه بکشند و یک رنگین کمان درست کنند.

فعالیت 2:

یک فیلتر قرمز را روی پروژکتوری که اشعه قرمز نوری را روی پرده نشان می دهد، بگذارید. سپس این کار را با فیلتر سبز انجام دهید. با این روش، دو نوررنگ تشکیل دهنده زرد را روی پرده ایجاد می کنید. می توانید این آزمایش را با قرمز و آبی هم برای تشکیل ارغوانی و آبی و سبز برای تشکیل فیروزه ای انجام دهید. توضیح دهید که اینها رنگهای اصلی نور هستند، چون وقتی با هم ترکیب می شوند تمام رنگهای رنگین کمان را درست می کنند. رنگهای اصلی را می توانید با RGB ( ق س آ ) به یاد بسپارید. دست آخر هر سه رنگ را با هم ترکیب کنید تا رنگ سفید به دست آید. بعد از دانش آموزان بخواهید در مسیر نور سفید راه بروند و به سایه هایشان نگاه کنند. چه رنگهایی می بینید؟

فعالیت 3:

دو فیلتر را روی اوورهد بگذارید، طوری که روی هم نیفتند. سپس از دانش آموزان بخواهید یک شیء را در مقابل نور قرار دهند. به نوری که شیء جذب می کند توجه کنید. درباره اش بحث کنید.

فعالیت 4:

نور قرمز روی پرده بیندازید. از دانش آموزان بخواهید 30 ثانیه به آن خیره شوند. منبع نور را خاموش کنید. هنوز هم پرده قرمزی می بینید؟ نه سلول های مخروطی رنگ قرمز شبکیه شما خسته شده اند. رنگ قرمزی که می بینید از مخروط هایی است که هنوز خسته نشده اند.

فعالیت 5:

چرا آسمان آبی است؟ معلم، چراغ قوه را از بالا به یک لیوان می تاباند و به آهستگی به طرف عقب می برد. به رنگ آب توجه کنید. برای دانش آموزان توضیح دهید که ذرات پودر کرم نور را از چراغ قوه پراکنده می کنند. اگر چراغ قوه را که ته لیوان بگذارید، باعث می شود رنگ آبی به اطراف پراکنده شود و تنها رنگ قرمز – نارنجی دیده می شود. اگر نور را بالای لیوان قرار دهید، باعث می شود نور کمتری پراکنده شود و نور آبی بیشتری دیده شود، به این ترتیب آب، آبی به نظر می رسد. وقتی بخواهیم این حالت را در مورد اتمسفر توضیح دهیم، مثل این است که چراغ قوه همان خورشید است، آب همان آسمان است و کافی میت همان ذرات هوا است.

فعالیت 6:

به هر دانش آموز یک دایره مقوایی و مداد رنگی های قرمز، آبی و سبز بدهید. از آنها بخواهید برای رنگ کردن این دایره از دو رنگ استفاده کنند. سپس مداد را در مرکز آن فرو کنید. دایره را بچرخانید تا رنگهای جدیدی ببینید.

ارزیابی اجرا:

داستانی را که می آوریم برای دانش آموزان تعریف کنید. در پاسخ آن ها باید یک نمودار رنگین کمان بکشند و اسم هر رنگ را رویش بنویسند. بگویند چرا آسمان آبی است و درباره رنگهای اصلی که تمام رنگها را می سازند هم توضیح بدهند.

( یک روز که هوا بارانی بود، کارلن و دوستش آپریل صبر کردند تا باران بند آمد و رفتند بیرون بازی کنند. آپریل که بیرون ایستاده بود فریاد زد " وای، آسمونو نگاه کن، یه رنگین کمان " توضیح بدهید که آن ها چه چیزهایی دیدند و چرا؟ )

بارم بندی:

5 نمره به پاسخ هایی بدهید که درست هستند و با صدای صاف و استدلال های منطقی چند وجهی بیان می شوند ( نمودار، مثال، طرح و غیره )

4 نمره به پاسخ هایی بدهید که درست هستند و توضیح و نمودار دارند.

3 نمره به پاسخ هایی بدهید که درست هستند اما منطق مبهمی دارند.

2 نمره به پاسخ هایی بدهید که تقریبا درست هستند و سعی می کنند توضیح بدهند.

1 نمره به پاسخ هایی بدهید که دلیل حمایت کننده ای ندارد.

0 نمره به پاسخ های " نمی دانم " بدهید.

مترجم: فاطمه وفایی